Klausek ez du hitz egiten. Beno, tempus besterik ez du esaten, baina ongi moldatzen da hormetako erlojuen historia kontatzeko, ordulariak konpondu ditzakeela erakusteko edo orkesta batetako zuzendaria izan daitekeela frogatzeko.
Edozein pertsonak irribarre bat ateratzeko egin dezakeen guztia da ekintza magikoa. Oliver Magoa agertokira igotzen den bakoitzean, magia-trukorik harrigarrienak eta umorerik onenak bat egiten dute. Familia osoarentzako ikuskizun magikoa.
Oilar bat ezin mugiturik dago eraikin bateko teilatuan. Beheko bizilaguna jakin-minez dago, oilarraren kantuak behiarena dirudi eta. Horren zergatia galdetuko dio oilarrari eta umorearen eta bertsoen bitartez istorio honen nondik norakoak ezagutuko ditugu.
Coruñan jaio zen Pedras de Cartón konpainia bere ikuskizunak ahalik eta jende gehienarengana iristeko asmoarekin. Lázaro de Tormesekin klasiko pikareskoa lantzen dute eta lehen aldiz, maskarekin eta hitzik gabe kontatuta izango da.
Pertsona baten barruan sartu eta abentura harrigarri bat bizitzeko bezain txikiak bagina? Ongi etorri gure gorputzean zeharreko bidaia zoragarrira! Gaztela eta Leongo Antzerki Feriako haurrentzako ikuskizun onenaren saria.
Manuel Machado, gerra zibila amaitu ondoren, Madrilen ama eta anaia Antoniok partekatzen zuten etxera itzuli zen. Ukitu gabe dago. Badirudi ez dela gerrarik egon. Manuelek ezin du saihestu han bere familiaz eta bereziki bere anaia Antonioaz gogoratzea. Haiengatik bai, gerra bat gertatu da. Talde desberdinetan kokatuta, Antonio Errepublikarekiko leial egon da amaierara arte. Manuel, ordea, Burgosen egon da Francori laudorioak idazten.
Gure gizartean, Tabu den gai bat ukitzera goaz: heriotza, galera eta honekin batera, heriotzaren ondorengo dolua. Gaiak berea badu ere, gure solasotan ohiko izan behar zukeenak, isiltasuna eta ihesbidea eragiten digu. Horrelako egoerari aurre eginez, gizartean, gero eta ohikoagoak dira, “ Death-café” famatuak, hauek horretarako antolatuak dira, hain zuzen heriotzaren gaia ez ukitzean, norberak bere barrua askatuz bere esperientziaren berri emateko.
Sortzaile desberdinok elkartuz, horixe egin nahi izan dute emanaldi honen bidez, honako gaia hau sentiberatasunetik eta samurtasunetik ukitu, arlo estetikoa, afektiboa eta emotiboa azaleratzeko, horrek entzulego-ikuslegoaren barrua, sarri zabartua eta mindua, hunkiarazteko eta samin sumina arintzeko.
Hiru sortzailek doluaren inguruko esperientzi sakona eta sentikorra plazaratzeko:
Musikak, biolontxeloaren bidez, arimak erasaten duen oinazetik onarpenerako bidea aurkitu arte, prozesu sakon eta itzelaren berri emango liguke. Hitzak, berriz, bihotza nozitzen ari den bilakaeraz jardungo litzateke, sentimendu kontrajarriok hitzen bidez azalduz. Era berean, olerkariaren testuak mamituak eta prosa-poetikoz eginak daudenez, samurtasun hori ukitzeaz gain, badu bigarren funtzio bat, alegia, gai-jartzaile baten antzera jardutea bertsolariari proposatzen zaizkion gaiak ekoiztu eta argitara emateko. Hala, bertsoa litzateke bat-batekotasun horren bitartez, olerkariak proposatzen dituen sarreren inguruan, buru-bihotzetan gertaturiko sentipenen berri emango dutenak.
Emakumeak dira nagusi taula gainean, bai bertsolari zein gai-jartzaile lanetan: ez da kasualitatea. Denak emakumeak izate horretan derrigor dago intentzio bat. Umorea, jolasa, gogoeta, emakumeen arteko konplizitatea, musika eta bertsoa uztartzen dituen saioa.
“Maitasunaren kontra egiteak sortzen digun ezinegonak eta minak adierazten du
maitasuna maitasuna baino askoz gehiago dela.
Lilura bukatu da, hautsi da anfora...”
Lorea Agirre Darronsoro
SINOPSIA
Anak, bere gaztaroko bi maitale ohi gonbidatu ditu Iratiko etxola batera. Azken asteburu bat, izan zirenaren eta amestu zutenaren izenean. Aitor eta Txolarre etorriko dira bai, baina bata eta bestea ez dira jakinean hiru izanen direla. Elkar asko maitatu dute, baina zaila da hain intimoa den hori partekatzea. Esklusibotasuna, erromantizismoa, egoa, jabetza, ohitura, kultura, hezkuntza alde batera uztea, asteburu bakar batentzat bada ere.
Askatasunaren utopia azkenekoetan dela erran izan zaigu hainbatetan, baina, maitasunaren izenean, noraino joan gaitezke?
FITXA ARTISTIKOA
XIMUN FUCHS
Joan den mendeko 74an sortua, Bordeleko unibertsitatean antzerkia ikasi du. Europako bideak zeharkatu ditu euskaraz, frantsesez eta gaztelaniaz (Euskal Herria, Frantzia, Alemania, Ingalaterra, Espainia). Hogei eta bost urtez, bere artea antzerki mugalari, aktore, zuzendari, musikari, kamioi gidari, teknikari, ekoizle, banatzaile, zinegile edo irrati kronikari bezala eramaten saiatu da. Axut! Kolektiboa anaiarekin batera sortu du 2018an; lan kolektiboak bultzatzen ditu erabaki iraunkorrak eta ibilbide artistikoak aberasteko. Tim Robbins, Georges Bigot edo Cesar Brierekin lan egin du, eta euskaraz “Juglarea Puta eta Eroa”, “Errautsak”, “Hamlet”, “Francoren Bilobari Gutuna” eta “Zaldi Urdina” antzerki obrak zuzendu.
Orain, euskal antzerkian (Axut! Kolektiboa) eta euskal zinean (Gastibeltza Filmak) eragitea erabaki du bete betean; gure herrian, gure hizkuntzan eta gure ametsetan, lehentasunez bizitzeko, sortzeko eta ekiteko. Fassbinder eredutzat hartuta, gizartearen idazkari” izateko xedea du, euskal gizartearena.
MAITE LARBURU
1979an Hernanin sortua, Maite Larburu musikari polifazetikoa da. Biolin jotzaile izateaz gain, -Europa erdialdeko antzinako musika zirkuituan egiten du lan-, kantu sortzailea ere bada. Neighbour bikotearekin kaleraturiko bi diskoek egin zuten Larbururen kantautore alderdia ezagun Euskal Herrian (Ura patrikan, 2013 eta Hau, 2016). 2019an, ordea, bere lehendabiziko bakarkakoan eman du aditzera: Hezurren azpian.
Lan Honek 2020ko Musika Bulegoa saria jaso du eta estatu espainiarreko musika independente sarien 2020 edizioan (Premios MIN), euskal album onenaren Etxepare sarirako izendatuetako bat da. Laburki, batzuetan, bere burua 21garren mendeko trobadore moduan irudikatzea gustatzen zaio; baina badaki hori irudimen kontua besterik ez dela. Maite Larburu zure antzeko piztia bat besterik ez da.
Eta 18 urtez Amsterdamen bizi ondoren, Hernanira itzuli da.
MANEX FUCHS
1975ean sortu, eta Baxe Nafarroan hazi zen. Bordeleko unibertsitatean arte dramatikoetan lizentziatu ondoren, antzezle ofizioan hasi zen euskaraz, frantsesez eta noizean behin gaztelaniaz. Kide zonbaitekin Le Petit Théâtre de Pain taldea sortu, eta mende laurden batez, antzerki ibiltaria bere alor guztietan obratu du: jokoa, dantza, musika, idazkera, zuzendaritza, kudeaketa. Ibilbide horretan, Georges Bigot, Tim Robbins eta Cesar Brierekin elkarlan zonbait burutu ditu. Euskal antzerkia jorratzeko, Antton Lukuren transmisio lana izan du oinarri. Donostia Hiria saria jaso zuen, bi aldiz antzezle gisa (Errautsak, Frankoren bilobari gutuna) eta behin taula zuzendari gisa (Publikoari gorroto). Gaur, Ximun Fuchsekin batera, Axut kolektiboaren sortzaile eta eragileetako bat da, eta Iparraldeko Hirigune Elkargoarekin euskal antzerkiari dedikatua den lurralde proiektu bat eramaiten dute.
Bestalde, telebistarako serie baten 15 kapitulutan aritu da aktore gisa, baita zinerako Ximun Fuchs eta Eñaut Castagnetek zuzendutako “Non” pelikulan ere, (Donostiako Zinemaldian Zinemira saileko gidoi onenaren saria). Film laburrak egin ditu, jokolari edo zuzendari laguntzaile gisa. Eremu horretan, bost kiderekin batera, zinerako ekoizpena eta banaketaz arduratzen den Gastibeltza Filmak enpresa sortu dute.
Lau gau hotelean, denboran desordenatuta. Lau pertsonaia beren bizitzak bideratzen saiatzen, porrotaren ondoren, azkenean gogobete gabe utziko dituen ideal bat bilatzen.
"Noches de hotel"-en ez dirudi ezer, inor ez da errugabea, ezta erruduna ere. Hemen, topaketak desadostasunak sortzen dira edo ustekabeko egoerak eta egoera komiko zentzugabeak sortzen dira, bizitza bera bezala agian.
Komedia dramatiko bat edo drama oso komiko bat.