Bi dira funtsean Lezon egin daitezkeen ibilbide motak: bata herri barruan eta bestea Jaizkibel mendian barrena. Bigarren horrek, noski, proposatzen dugun ibilbidearen aldaera ugari eduki ditzake, norberaren nahi edo egoerara moldatzeko.
BILBIDE KULTURALA
Lezoko kasko historikoak arte handia du. Plaza karratuaren ondoan dauden elementuei erreparatuz, balio arkitektoniko eta artistiko handiko eraikinak aurkituko ditugu. Ezin daiteke alde batera utzi Gurutze Sainduaren irudi gotikoari egin behar zaion bisita. Irudia Gurutze Sainduaren basilikan dago. Hasieran ermita txikia zen arren, XVI. mendearen amaieran ustezko mirari batengatik irudiarekiko debozioa Euskadin zehar hedatuz joan zen. Hortaz, ermita zaharra kokatzen zen tokian oraingo basilika errenazentista eraikitzen hasi ziren. Irudiak berezitasun bat du: Europan bizarrik gabe hiru Kristo daude eta Lezokoa da horietako bat.
San Juan Batailatzailearen Parrokia ere bisita daiteke. Parrokiaren idatzizko lehenengo aipamena 1399. urtekoa da. Kasko historikoaren bestelako alderdi nabarmenak honako hauek dira: XVI. mendeko eraikinak, armarridun etxeak eta XVII. mendeko udaletxea, besteak beste.
Gainera, nabarmentzekoak dira ere herrian zehar dauden oinetxeak: Arpire-enea, Jamot-enea, Paskual-enea, kuartela, Zabala-etxea eta Andreone.
Horietaz gain, arkitektura aldetik balio handiko baserri ugari daude Lezon. Hala nola Olatzar, Borda, Minkura, Bordatxo, Darieta-zar "Daita", Miura, Iribarren, Gaintza, Apaiziartza, Itzua Bekoa, San Juan Iturria, Itxue, Galardi, Maisu Cristobal-enea, Susana-enea, Sagu-enea, Mandasayania, Pikandia-enea, Mariya-enea eta Txerrimuino.
IBILBIDE NATURALA: JAIZKIBELGO DORREEN IBILBIDEA
Natura aprobetxatuz, ibilbide ugari egin daiteke. Hala, bi koloretako paisaiaz gozatu ahal izango dugu: batetik, mendien berdea, eta bestetik, Kantauri itsasoaren urdina. Egin daitekeen ibilbideetariko bat Lezon hasten da eta Jaizkibel mendia zeharkatuz, Hondarribiaraino iristen da.
Dorreen ibilbidea GR 121 ibilbidearen zatia da. Talaia ibilbidea bezala ere ezagutzen da.
Jaikibelen karlistaden garaiko bost dorre daude (sei ziren hasiera batean). Horiek guztiak zeharkatzen ditu ibilbide honek, Lezotik hasi eta Hondarribiaraino.
Jaizkibeleko bidea hartuta, Lezotik Hondarribiara doan errepidean, 4. eta 5. kilometroen artean, Taberna izeneko taberna dago. Horretatik 100m-ra aldapa gogorreko bidea dago. Hortik gora eginez, lehenengo dorreraino iristen da. Pasaiako eta Txingudiko badien artean estrategikoki kokatuta dago. Ibilbide horretan ez dago galtzerik. Betiere IE-ko norabidea hartu behar da.
1. eta 2. dorreen artean gure bidea errepide nagusiarekin elkartzen da, baina beti ere gailurreko lerroari jarraitu behar zaio. 3. eta 4. dorreen artean telekomunikazioko antena handiak aurkituko ditugu. Hori da gunerik altuena, Alleru gailurra (547 m). Karlistek San Enriqueko gotorlekua kokatzeko hautatu zuten. Bere aurriak egoera onean kontserbatzen dira, inguruko hormak eta barneko zenbait zatiketa bereiz baitaitezke. Ezin daiteke ingurua utzi antenen arteko behatokira hurbildu gabe. Bertako bistak izugarriak dira eta Bidasoako estuarioa, Irun eta Hondarribia modu paregabean ikus daitezke.
4. dorrean basoa agertzen hasten da Kantauri itsasoan itsasoratzen diren errekatxoen inguruan. 1999ra arte probintziako turismoko paradorea egon zen lekurako bidean Iskulin trikuharria dago. Historiaurreko aztarna gehienak 4. eta 5. dorreen artean daude. Horien artean, bi trikuharri eta bi harrespil.
5. dorrearen ondoren Guadalupeko Amabirjinaren Santutegia ikusten hasten da. Aldapa oso gogorra igo ostean iritsiko gara bertara.
Horra iritsita, bi aukera daude: Hondarribiara jaisten den bidea hartu edo abiapuntura buelta egin Artzainaren Etxetik, eguterako aldetik, igarotzen den baso-pista hartuta.
Informazio gehiago: Talaia ibilbidea